از تولید پیکان تا ایران خودرو
از تولید پیکان تا ایران خودرو
پایه گذاری صنعت خودرو سازی در ایران توسط برادران خیامی
3 سال بعد از تولید اولین پیکان در ایران مدل جدیدی با چراغ های بنزی معرفی شد. مراسم معرفی و رونمایی این خودرو در استادیوم آزادی ، دریک سازه ای که مانند کیک درست شده بود و آهنگ ” تولدت مبارک ” از انوشیروان روحانی پخش می شود برگذار شد.بصورتی که کیک از وسط به دو نیم شد و پیکان گوجه ای رنگ با چراغ های بنزی به بیرون آمد.3 سال قبل خط تولید نخستین خودرو ایرانی که نشانه ی حیات صنعت در کشور را داشت آغاز به کار کرده بود.
در آن زمان استقبال زیادی از سوی مقامات و مردم در رابطه با اولین خودرو ایرانی شکل گرفت. پیکان نخستین محصول کارخانه ای بود که از 5 سال قبل به ساخت اتاق اتوبوس و برخی قطعات تزئینی خودرو می پرداخت. آن زمان نام کارخانه با ” ایران ناسیونال ” شروع به کار کرد که امروزه به نام ” ایران خودرو” تغییر نام داده شده و همه می شناسند.
مالکان ایران ناسیونال یعنی برادران خیامی موفق شدن تکنولوژِی پیکان را از یک خودروسازی انگلیسی دریافت کنند. شغل ابتدایی برادران خیامی به اسم محمود و احمد ، مکانیکی خودرو در مشهد بود ، که آنها توانستند که بزرگترین کارخانه خودرو سازی ایران را در تاریخ 12 مهر 1341 راه اندازی کنند. که باید روز بزرگی در تاریخ صنعتی کشور دانست.
سرمایه اولیه ایران ناسیونال حدود 10 میلیون تومان بود که با هدف مونتاژ و تولید انواع خودرو در اکباتان تهران راه اندازی شد و از 28 اسفند ماه 1342 با تولید اتاق اتوبوس کار خود را آغاز کرد. برادران خیامی مسیر سختی را عبور کردند تا به این موفقیت رسیدن و موسسان اولیه این کارخانه ، حاج علی اکبر خیامی ، احمد خیامی ، مرضیه خیامی و زهرا سیدی رشتی ( همسران دو برادر) بودند.
کلنگ اول کارخانه
ساخت خودرو در ایران رویایی بود که در ذهن اول متولد شده بود. که با تولید اتاق خودرو کار خودرا آغاز کرد. زمینی را در بین کرج و تهران در کنار جاده مخصوص به قیمت متری یه تومان خریداری کرد و ساختمان امروزی ایران خوردرو که در آنجا قرار دارد را بنا کرد. سالنی بزرگ که اتاق اتوبوس را در آن تولید می کرد.
همچنین با فریدون سودآور ، نماینده مرسدس بنز در ایران قرار داد بسته بود که شاسی های اتوبوس را از آن بگیرد و روی آن اتاق سوار کند. کارخانه رونق پیدا کرد و او دستگاه های جدید ، سریع و برقی را جایگزین دستگاه های دستی و کند کرد. چند متخصص اتاق سازی از آلمان آورد. به جای رنگ کردن اتاق با قلمو، اتاق رنگ درست کرد.
در این اتاق، اتوبوس وارد می شود و رنگ پاش های برقی همه جاش را به طور مساوی رنگ می کردند. بعد از رونق کار، یک سالن دیگر برای تولید صندلی های راحت مخصوص اتوبوس ساخت. این کارگاه صندلی سازی بعدها الهام بخش او در ساختن نخستین کارخانه بزرگ مبل سازی ایران به نام ” مبلیران ” شد.
سفرهای خارجی و رؤیای تولید سواری
محمود خیامی پس از مدتی کوتاه با همه کارهای فروشگاه قطعات اتومبیل که در خیابان اکباتان به راه انداخته بودند و کارگاه ساخت اتاق های اتوبوس آشنایی پیدا کرد و فروشنده ها و خریداران را شناخت. احمد وقتی دید او به کارها تسلط پیدا کرده تصمیم گرفت تشکیلاتش را به برادر کوچکترش بسپارد و به مسافرت دور دنیا برود.
اول به ایتالیا رفت و کارخانه های فیات و لانچیا توجه اورا جلب کرد. احمد خیامی از ایتالیا به اسپانیا رفت. در آن زمان کارخانه اتومبیل سازی فورد آمریکا در اسپانیا اتومبیل های کوچکی به نام ” فی یستا ” تولید می کرد. خیامی این اتومبیل را هم پسندید و آن را در اولویت قرار داد. او از اسپانیا راهی آلمان، فرانسه، انگلستان، سوئد و آمریکا شد.
او از کارخانه های اتومبیل سازی فولکس واگن، مرسدس بنز، دکاو آلمان، پژو، سیتروئن، رنو فرانسه و کارخانه ” روتس ” سازنده اتومبیل های هیلمن، آرو و اونجر و همچنین از جگوار در آن کشور بازدید کرد و بیش از همه مجذوب فولکس واگن و مرسدس بنز شد. در سوئد هم اتومبیل های ” ساپ ” و ” ولوو ” توجهش را جلب کرد.
یکی از همراهان احمد خیامی روایت کرده است که او از مشاهده کارخانه های بزرگ اتومبیل سازی اروپا و آمریکا با ده ها و صدها هزار کارگر و کارمند چنان به هیجان آمده بود که دائم در حال برنامه ریزی بود که در ایران یک کارخانه اتومبیل سازی بزرگ تأسیس کند.
انتخاب نخستین خودروی ایرانی
در بازگشت به ایران اطرافیان خیامی انتظار داشتند اعلام کند که قصد مونتاژ فیات را فی یستا یا ولوو یا یک اتومبیل آلمانی یا فرانسوی را دارد اما با کمال تعجب شنیدند که وی می خواهد اتومبیل ” آرو ” از محصولات کارخانه روتس انگلستان را مونتاژ کند. روتس در آن زمان یک کارخانه اتومبیل سازی ورشکسته بود و خیامی در بازدید از آن کارخانه تولیدات آن از همه کمتر امتیاز داده بود.
او دلیل این انتخاب را اینگونه توضیح داده بود ” در زندگی، انسان همیشه مختار نیست هر کاری را که می خواهد انجام بدهد ” او سپس تأکید کرده بود که به زودی خواهید دید من این مدل ورشکسته را به یکی از معتبرترین اتومبیل های جهان تبدیل می کنم.
تولید پیکان
نامی که احمد به عنوان برادر بزرگتر برای کارخانه اتومبیل سازی اش انتخاب کرد ایران ناسیونال بود که امروز به ایران خودرو تغییر نام داده است با آرم یا علامت گردونه ای باستانی که به وسیله اسب کشیده می شد. روحیه ملی او و خاطرات تلخی که از اشغال مشهد توسط متفقین به یاد داشت، موجب شد تا نام ایران ناسیونال را برای کارخانه انتخاب کند. در مورد اتومبیل هم او نام آرو را نپسندید و تصمیم گرفت برای آن مارک اتومبیل کارخانه روتس انگلستان یک نام ایرانی انتخاب کند. کلمه آرو در فارسی به معنی تیر، خدنگ و پیکان آمده و او در میان این کلمات پیکان را پسندید.
رونق سریع تولید
قرار دادی بین ایران ناسیونال و تالبوت زیر مجموعه شرکت کرایسلر در مورد مونتاژ و ساخت خودروی پیکان در سال 1345 منعقد شد. نخستین پیکان تولیدی پاییز سال 1346 به بازار آمد. متخصصانی از کارخانه تالبوت برای آموزش پرسنل به کارخانه آمدند و همچنین 18 نفر شامل 6 مهندس و 12 کارگر به انگلیس اعزام و در آنجا دوره کامل فنی در مورد موتور و گیربکس پیکان را گذراندند. در سال 1348 نیز مدل دولوکس پیکان به تولید رسید.
خط تولید وانت نیز در سال 1353 به بهره برداری رسید. در سال 1355 تولید وانت پیکان به 17 هزار و 500 دستگاه رسید و در سال 1357 به 7 هزار دستگاه کاهش یافت. در سال های 1358 تا 1368 مجموعاً 110 هزار وانت پیکان تولید شد. در همان سال های آغاز تولید خیامی به فکر راه اندازی مجموعه ای تولیدی برای ساخت قطعه افتاد و زمینه آن را فراهم کرد. در سال 1353 کارخانه ریخته گری و موتورسازی دایر شد تا 6 قسمت از موتور پیکان 1600 را تولید کند.
تنوع مدل
بهترین مدل پیکان که در ایران معروف به پیکان اونجر است در سال 1354 ساخته شد. تا قبل از انقلاب، پیکان در 6 مدل تولید شد که استیشن، دولوکس، کار و جوانان نیز در کنار وانت و اونجر به تولید رسید. در روزهای آغاز فعالیت، روزانه 10 دستگاه سواری و 7 دستگاه اتوبوس و کامیون تولید می شد. اما در پایان سال اول با 250 پرسنل 70 هزار دستگاه خودرو به تولید رسید.پیکان آن قدر در میان خانواده ها جا باز کرد که رقبای خارجی را از میدان به در کرد تا به خودرویی تاریخ ساز بدل شود. در سال 1357 تولید پیکان به 136 هزار دستگاه رسید. ایران خودرو طی 10 سال توانسته بود 22 درصد از قطعات پیکان را در ایران تولید کند.
تأسیس کارخانه های جدید
برنامه های بعدی احمد و محمود خیامی تأسیس کارخانه ای در خراسان یا زنجان بود. انتخاب خراسان به سبب علاقه این دو برادر به زادگاهشان بود اما زنجان را به این علت انتخاب کردند که اولاً در مسیر جاده ای ترانزیتی بود و دوماً می توانستند قطعات را بسته بندی شده به آنجا بیاورند و مونتاژ کنند. برادران خیامی در کنار مونتاژ اتومبیل سواری، اتوبوس، مینی بوس و آمبولانس به منظور امور انسان دوستانه یکی پس از دیگری مؤسسات بهداشتی و فرهنگی افتتاح می کردند.
کارخانه های تاسیس شده
کارخانه ها و مؤسساتی که در این سال ها تأسیس کردند: کارخانه لاستیک سازی بریجستون ایران، شرکت پیستون سازی ایران، کارخانه پولی رنگ ( تولید کننده رنگ اتومبیل)، کارخانه جات رضا در مشهد برای تولید سپر و رینگ اتومبیل، کارخانه جوش اکسیژن در مشهد با سهم 25 درصدی ایران ناسیونال،
کارخانه ایدم در تبریز برای تولید موتور، کارخانه فنرسازی در جاده کرج، کارخانه تولید شن ریخته گری، کارخانه تولید موتور اتومبیل برای تولید قسمت هایی از سیلندر و رینگ و پیستون اتومبیل، هنرستان(مدرسه صنعتی) ایران ناسیونال برای تربیت تکنسین در جاده قدیم کرج، هنرستان بزرگ صنعتی مشهد،
بیکارستان بزرگ در مشهد که نیمه کاره مان، مرکز مبارزه با سرطان در خیابان کوه سنگی مشهد، احداث 12 باب واحد آموزشی در 12 شهر از استانهای خراسان توسط محمود خیامی، احداث 8 باب واحد آموزشی در شهر مشهد به نام امام هشتم توسط محمود خیامی و شروع احداث 10 واحد آموزشی روستایی به نام محمودیه در خراسان،
فعالیت های انسان دوستانه محمود خیامی پس از انقلاب هم در ایران ادامه پیدا کرد و مسافت مدرسه و مؤسسه آموزشی از سوی او دنبال شد.
منبع : روزنامه همشهری
نوشته شده توسط ناردونه
جدیدترین نوشته ها
- افزونه المنتور چیست؟ بررسی مزایا و معایب المنتور 1403/01/26
- 9 راه ورود به اکسپلور اینستاگرام 1403/01/25
- طراحی سایت شبکه های اجتماعی 1403/01/23
- چگونه یک وب سایت ایمن داشته باشیم؟ 1403/01/22
- انواع تبلیغات در اینستاگرام 1403/01/21
دیدگاهتان را بنویسید